Po propasti Jugoslavije 1941. godine i uspostavom NDH proglašeno je da nadležnost Srpske pravoslavne crkve u NDH prestaje za više 1,8 miliona pravoslavaca u Hrvatskoj (po popisu iz 1931), ukida se naziv Srpska pravoslavna vera i menja u grkoistočna vera koji se upotrebljavao pre 1918. godine a istovremeno počinje akcija prisilnog prevođenja Srba na katoličku veru.
Već početkom 1942. godine postaje jasno da žestoka represija prema Srbima ne donosi rezultate, pa Nemci vrše pritisak na Pavelića da ublaži represije koje izazivaju otpor srba a i četnici postaju pridružene snage na teritorijama okupiranim od strane Italije.
Osnivanje HPC
Na osnovu zakonske odredbe o HPC od 3. aprila 1942. objavljene u Narodnim novinama broj 77 od 7. aprila 1942, 5. juna 1942. godine hrvatski poglavnik potpisuje statut HPC, a u nedelju 7. juna 1942. ustoličuje Germogena kao patrijarha u crkvi Svetog Preobraženja u Zagrebu. Patrijarh HPC je ujedno i mitropolit zagrebačke mitropolije i nosi naslov "mitropolit zagrebački i cijele Hrvatske".
* HPC je autokefalna(?) i jedina te za nju ne važe dogmatska i kanonska načela SPC.
* Grb HPC je 25 naizmeničnih belih i crvenih polja u pet redova a početno polje je belo, u sredini je poluštit sa krstom plave boje u sredini.
* Zastava je crveno-belo-plava trobojka s jednokrakim zlatnim krstom na belom delu.
* Službeni jezik je hrvatski a slova(?) su hrvatska.
Uz zagrebačku mitropoliju osnovane su i brodska, sarajevska i petrovačka eparhija, gde su upućeni mladi pravoslavni sveštenici iz Srema, tada okupiranog od strane NDH.
Pravoslavci ipak nisu bili izjednačeni u pravima i dužnostima sa ostalim građanima a progoni su nastavljeni iako je ustaška propaganda nastojala da sakrije ili bar ublaži zločine (Mužić, str. 52-54)
Hijerarhija HPC:
* patrijarh, sveti arhijerejski sabor i veliki crkveni sud
* episkop i eparhijski sud
* nadžupnik (arhijerejski namesnik)
* župnik (paroh)
* crkveno-opštinski upravni odbor
Patrijarha biraju od episkopa i to tako da izborni sabor koga saziva poglavnik Pavelić bira tri kandidata među episkopa od kojih Ministarstvo pravosuđa zapisnički predlaže poglavniku jednoga za imenovanje.
Hrvatska Pravoslavna Crkva nestaje sa nestajanjem Nezavisne Države Hrvatske 1945. godine.
Kasniji pokušaju restauracije
2008. godine "Jedino Hrvatska", politička partija iz Hrvatske predlaže peticiju da se zabrani delovanje Srpske pravoslavne crkve u Hrvatskoj i da se osnuje Hrvatska pravoslavna crkva, Kao razlog između ostalog navodi se da: "Srpska pravoslavna crkva širi mržnju i nacionalnu netrpeljivost. Hrvatska pravoslavna crkva potrebna je za sprečavanje daljnjeg djelovanja produžene četničke ruke u Hrvatskoj, te kako bi se spriječilo huškanje Srba od popova SPC na Hrvate koje je opet započelo."
Jedna ovakva degenska ideja - osnivanje HPC, zaslužuje svoju temu.
Zašto baš sad?
Zato što se je ponovo aktuelizovala.
više o tome u nastavku...
izvolite...
