QUOTE
Ekološki pokret “Eko-Beo-Grad”: Hitno obustaviti usvajanje Nacrta zakona o zaštiti i unapreðivanju zelenih površina
BEOGRAD, 18. decembar 2006 - Pismo upućeno Ministarstvu nauke i zaštite životne sredine - Upravi za zaštitu životne sredine: Poznato nam je sa internet sajta www.ekoserb.sr.gov.yu da je pripremljen neodrživ “Nacrt zakona o zaštiti i unapređivanju zelenih površina” sa ne primerenom terminologijom i postavkama. Međutim, nije nam poznato da je isti prošao javnu raspravu na kojoj su prema demokratskoj proceduri, trebali i morali učestvovati građani, odnosno nevladine organizacije kao zainteresovane strukture za prava građana, održivi razvoj civilnog društva i zaštitu životne sredine.
Osim toga, Nacrt je sa prevaziđenom terminologijom iz plansko-urbanističkih i zakonskih dokumenata, nastavio sa pretvaranjem “3D” parkovno-urbanih struktura u “2D” virtuelne zelene površine, čime se smisao parka kao objekta svodi na besmisao plohe. Njime se nanosi šteta prostorno-urbanističkom planiranju i pejzažnoj arhitekturi kao struci i nauci, kulturno-parkovnom nasleđu, parkovno-urbanom graditeljstvu i stvaralaštvu i drugim prostorno-pejzažnim strukturama i objektima, ali i održivom razvoju lokalnih zajednica i zaštiti životne sredine.
Parkovi i drugi prostorno-pejzažni objekti, predstavljaju važne graditeljsko-urbane strukture za koje, u odnosu na sve druge građevine, nije potrebno dokazivati, da su one to što jesu i da su one u funkciji zaštite životne sredine, kao što sve druge građene strukture, svojim postojanjem to ne mogu biti, jer u sebi uz druge gradivne elemente, ne sadrže žive gradivne elemente pejzaža i prirodnog okruženja, kao što to sadrže parkovi i druge prostorno-pejzažne strukture u građenoj sredini.
Zbog toga, ne može se opravdati bilo kakva dominacija zagađivačkih sistema i objekata u odnosu na parkovne i druge prostorno-pejzažne strukture, za koje se u skladu sa održivim razvojem lokalnih zajednica, kroz plansko-urbanističke dokumente, mora obezbediti relevantna participacija u ograničenom graditeljsko-urbanom tkivu. To znači, da se zbog svih dosadašnjih grešaka, u odnosu na današnje stanje zagađenosti visoko-urbanizovanih i drugih naselja, mora ubrzano raditi na zaštiti stanovništva od nagomilanih trovačkih sistema na svakom mestu i da se u svakoj građenoj sredini, što pre mora uspostaviti odnos ravnih delova (50%:50%), između parkovnih i drugih prostorno-pejzažnih struktura s jedne strane i svih drugih građenih struktura sa druge strane.
Takođe, nema opravdanja za izradu Urbanističkog programa za novu gradnju garažno-trovačkih sistema u centru grada ispod objekata kulturno-parkovnog nasleđa i drugih parkovnih struktura (Info 15/2006 www.urbel.co.yu). To znači da je neprihvatljiv, bilo kakav koncept hemijske i fizičke razgradnje ambijentalno-urbanog i eko-biološkog konteksta, te gušenja i trovanja stanovništva na užem i širem području lokalne zajednice.
Dosada smo na adrese državne i lokalne vlasti dostavljali NVO apele, a među njima je i NVO apel za Pančevo 28. 11. 2006. g. i Beograd od 06. 12. 2006. g., ali ni tu nije bilo odaziva za saradnju i sprovođenje konkretnih mera zaštite životne sredine. Nadležni se ponašaju u duhu maksime “Psi laju –karavane prolaze”.
Međutim, koncept održivog razvoja lokalnih zajednica, nije moguće planirati ni projektovati sa takvom plansko-urbanističkom i zakonodavnom regulativom u toj oblasti, koja afirmiše virtuelno stanje parkovno-urbanih struktura i zastarelu, dvosmislenu, ne stručnu, ne održivu i ne prihvatljivu terminologiju u okviru citiranog Nacrta zakona, ali i drugih nažalost, važećih zakonskih dokumenata i rešenja.
Razlozi za takav Nacrt, mogu se tražiti u potpuno uvreženoj i ne primerenoj terminologiji u zastarelim zakonskim propisima i u plansko-urbanističkoj dokumentaciji, elaboratima, projektima, studijama, monografijama, izveštajima, tekstovima u štampi, pa navedeni Nacrt i nije ništa drugo, nego po sistemu Resavske škole, prepisivački “traktat” o “2D” tzv. zelenim površinama. Kako planski dokumenti preferiraju planiranje “3D” struktura, ovakav Nacrt zakona, direktno projektuje sukob interesa i pravi zbrku kod izrade plansko-urbanističkih dokumenata. Ovakve krive postavke, samo dokazuju da Naslov koji se našao u ulozi predlagača ovog Nacrta zakona, nema kvalifikacije ni kompetencije koje se odnose na planiranje, projektovanje, izgradnju i održavanje parkovno-urbanih i drugih prostorno-pejzažnih struktura.
Takvim Nacrtom zakona, unižena je pejzažna arhitektura kao struka i nauka, i celokupno srpsko i civilizacijsko vrtno-parkovno graditeljstvo, kultura, stvaralaštvo, tekovine i bogatstvo. Na taj način, “3D” struktura parka i drugih pejzažno-arhitektonskih objekata, svedena je po potrebi na “2D” “slobodnu površinu”, što jeste pojmovna odrednica, koja ima preneseno značenje u smislu neizgrađenosti građevinske parcele objektima. A, kada je deo urbanog prostora ne izgrađen i ne uređen, pa čak i kad je reč o “3D” uređenom parku, skveru i sl., zbog ne primerene terminologije i prepisivačkih “traktata” o sistemu tzv. zelenih površina u plansko-urbanističkim i zakonskim dokumentima, on se u praksi zbog takvih fatalnih grešaka, doživljava kao “2D” zeleno obojena površina, odnosno unižena, ne važna i obezvređena “3D” parkovno-urbana struktura.
Osim toga, posebnu specijalnost čine autori, zakoni itd, koji daju nekakve opisne definicije šta je “2D” tzv. zelena površina. Tako na pr. u apsurdnom Nacrtu zakona u čl. 4. tačka 9., može se pročitati apsurdna definicija; …”zelene površine jesu površine koje se nalaze na administrativnom području jedinice lokalne samouprave u kojima se odvijaju rekreativne aktivnosti stanovništva, rastu biljke, žive divlje životinje, nalaze se vodene površine; prisustvo ovih površina utiče na kvalitet života stanovnika kao i na kvalitet vazduha i vode”... Rezultat ove besmislene definicije jeste, da su “zelene površine”, površine nekakvih drugih površina i da u njima ima još drugih (vodenih) površina, rastu biljke, žive životinje, i šta sve još neće pasti na pamet raznim laicima, koji su učestvovali u izradi ovakve definicije i ove, najblaže rečeno, lakrdije od Nacrta zakona.
Takođe u čl. 1. i 2., “2D” tzv. zelene površine, svrstavaju se u javna prirodna dobra. Pa kako se “2D” obojena ili neobojena površina, može porediti ili svrstavati u “3D” prirodno dobro? Ako je šuma “3D” struktura, kako park u građenoj sredini, među postojećim “3D” (fizičkim) strukturama, može biti “2D” površina (ravan)?
Slažemo se da treba štititi elemente prirode, ali park nije spomenik prirode. …”Drvo u parku može biti spomenik prirode, ali ono živi i na kraju ugine i nestane. Park ne treba da nestane. Štititi nešto kao prirodu, znači štititi prirodne procese, a park prepušten prirodnim procesima postaje šuma. Šta bi bilo sa Versajskim vrtovima ili sa Vilom d*Este u Tivoliju ako bi se tretirali kao priroda? Svakako bi njihov značaj bio potpuno izgubljen”… (Mr Dragan Vujičić, Zbornik “Rekonstrukcija i revitalizacija grada” DUB – Beograd 2006., str. 379.). A, u Nacrtu u čl. 4. tačka 15. piše, …”istorijski park jeste zelena površina”… Pa, gde to ima?
Znači, ova i druge ne navedene definicije u ovom “srpskom slučaju”, podrazumevaju laičko tumačenje o parkovnoj “3D” strukturi, koje dalje vodi u laičko definisanje pojmovnih “2D” odrednica. Tako se ne stručno, “3D” struktura prevodi u “slobodnu” “2D” zeleno obojenu površinu, koja može imati tretman po potrebi, sve do vulgarne krajnosti ili jednostranosti, da ona tu i nije potrebna i da se može “svrsishodnije i profitabilnije” iskoristiti za potrebe izgradnje konstruktivnog (na pr. podzemna garaža) “3D” objekta, koji će konačno “oplemeniti” već izgrađenu i zakonodavno i plansko-urbanistički obezvređenu “3D” parkovno-urbanu strukturu.
Dakle, bilo koja parkovna “3D” struktura, po potrebi, može biti to što jeste, a i ne mora, odnosno može biti “slobodna” i “zelena”. Ona je tu na raspolaganju, pogotovo ako “jakim” lobistima zatreba za njihovu trikologiju i njihove “moćne” urbano-korupcijske programe i aršine pogušćavanja strukture (Novi Beograd, Terazijska terasa, Peti parkić itd.).
Tako to zamišljaju novokomponovani građevinari, agresivni investitorsko-urbanistički lobi i njihovi protagonisti koji nemaju adekvatno pejzažno-arhitektonsko, istorijsko-umetničko i graditeljsko-urbano obrazovanje. Za takvu interesno-lobističku aparaturu (korupciju), sračunato ne postoje stilsko-graditeljske, bio-tehničke, ambijentalno-urbane i druge vrednosti parkovno-urbanih struktura.
Apratura, uppavo u tome vidi svoju šansu, jer u planu i zakonu “patentirane”, “2D”, „slobodne” i „zelene” površine, najlakše se prevode u javno i skupoceno građevinsko zemljište za druge “ekonomski profitabilnije” građevinsko-konstruktivne jedinice. Naime, u njihovoj projekciji kulturnog, stvaralačkog, tehničkog, parkovnog, građevinskog, komunalnog i održivog razvoja grada, interesno-svesno se zaobilaze stručna znanja i kriterijumi i povlače se proizvoljni i ne utemeljeni potezi sa pogubnim posledicama po parkovno-urbano nasleđe i druge prostorno-pejzažne strukture, graditeljstvo, urbani dizajn i vizuelnu prezentaciju grada.
Na kraju, u slučaju sudskog spora zbog uzurpacije parkovno-urbanih objekata, oštećene lokalne zajednice, kućni saveti i pojedinci, na osnovu takvih plansko-urbanističkih dokumenata koji prezentuju nepostojeće “2D” tzv. zelene površine (nestvarno stanje) umesto stvarnih i prepoznatljivih “3D” parkovno-urbanih struktura, mogu dobiti takav spor, a štetu snosi opština ili grad kao donosioc takvog dokumenta.
Takođe, ako se nastavi sa prepisivanjem prevaziđenih zakonskih formi i plasiranjem nesuvislih definicija “2D” tzv. zelenih površina, a u stvarnosti su takve definicije i konstrukcije stručno i životno neodržive i besmislene, jer se zakonodavno reguliše i volšebno planerski prezentuje nekakva virtuelna stvarnost, biće prilike za brojne sudske sporove u korist oštećenih pravnih i fizičkih lica, a na štetu donosioca takvog zakona.
Iz navedeog konteksta, evidentno je da takav zakon nije i domenu delatnosti Uprave za zaštitu životne sredine. Pošto se radi o planiranju, projektovanju, izgradnji i održavanju parkova, a sve što se toga tiče, spada u nadležnost (danas ne baš kvalitetnog) Zakona o planiranju i izgradnji. U vezi s tim, nužna je hitna izrada Nacrta Zakona o planiranju i izgradnji parkovno-urbanih i drugih prostorno-pejzažnih struktura (objekata), koji je aktuelna neminovnost i nadležnost Ministarstva za kapitalne investicije – Uprava za urbanizam i građevine.
Osim toga, predstavnik Centra za kulturno-parkovno nasleđe Srbije, na simpoziju “Rekonstrukcija i revitalizacija grada” DUB-Beograd (21.-22.11.2006.g.), predložio je saradnju sa nadležnim Ministarstvom kulture za izradu Lex specialis za zaštitu kulturno-parkovnog nasleđa Srbije, uz inicijativu da Beograd (2008.g.), u saradnji sa IFLA, EFLA, ICOMOS i UNESCO, postane istorijsko mesto za Prvu međunarodnu Deklaraciju o zaštiti kulturno-parkovnog nasleđa. (Zbornik “Rekonstrukcija i revitalizacija grada” DUB – Beograd 2006., str. 144.).
Eko-pokret “Eko-Beo-Grad”, Unija zelenih i druge NVO, takođe podržavaju ovu visoko-stručnu inicijativu za dva zakona i evropsku ili svetsku deklaraciju u saradnji sa nadležnim ministarstvima, jer je u korist zaštite dosada, više od pola veka marginalizovanog kulturno-parkovnog nasleđa, afirmisanja savremenog parkovno-urbanog i eko-biološkog konteksta, održivog razvoja i savremene zaštite životne sredine Srbije, Evrope i Sveta na pragu 21. veka.
Unapred verujemo, da ćete razumeti naše sasvim dobre namere i da ćete uvažiti ovu našu stručnu ocenu i zahtev za obustavu usvajanja ovog ne održivog Nacrta zakona u zajedničkom interesu. S poštovanjem.
Podpredsednik UO
Miroljub Vetmić
Stručni saradnik
Mr Velimir Ćerimović
Kontakti: ecobelgrade@eunet.yu ili cervel@sbb.co.yu
Izvor: Informativni centar Eko-pokreta “Eko-Beo-Grad”
Iskopah ovo, kao ilustraciju predhodnog posta. Boldovao.
Na sav svoj uzas, oko GUP-a i svega sto je napisao ruskabajka, moram da se slozim sa vecinom komentara....
i moramo i mozemo da se izborimo za to 
